Cục Viễn thám Quốc gia triển khai Kế hoạch Chuyển đổi số và Nâng cao năng lực số của Bộ Nông nghiệp và Môi trườngNgày 20 tháng 10 năm 2025, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Quyết định số 4318/QĐ-BNNMT, phê duyệt Kế hoạch triển khai hai phong trào thi đua trọng tâm: “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” và “Bình dân học vụ số”. Kế hoạch này đặt ra một lộ trình rõ ràng nhằm hiện đại hóa toàn diện ngành, trong đó công nghệ viễn thám đóng vai trò là một trong những trụ cột công nghệ cốt lõi.Đối với Cục Viễn thám Quốc gia, Quyết định này là cơ sở pháp lý và là động lực để Cục đẩy mạnh các hoạt động chuyên môn, không chỉ với tư cách là một đơn vị tham gia mà còn là đơn vị cung cấp nền tảng dữ liệu đầu vào cho nhiều nhiệm vụ chuyển đổi số của Bộ.Nâng cao năng lực số nội bộ: Nền tảng “Bình dân học vụ số”Một trong hai trụ cột của Kế hoạch là phong trào “Bình dân học vụ số”. Mục tiêu của phong trào này là trang bị kiến thức và kỹ năng số cơ bản cho toàn bộ cán bộ, công chức, viên chức.Đây là yêu cầu nền tảng, đảm bảo mọi cá nhân trong ngành có thể vận hành hiệu quả trong môi trường làm việc mới. Kế hoạch đặt ra các chỉ tiêu cụ thể cho giai đoạn 2025 - 2027: 100% văn bản, tài liệu (trừ tài liệu mật) phải được xử lý và lưu trữ trên nền tảng số , và 100% cán bộ, công chức, viên chức được đào tạo, trang bị kỹ năng để sử dụng tốt các nền tảng số phục vụ công việc.Đối với Cục Viễn thám quốc gia, một đơn vị kỹ thuật cao, việc này đồng nghĩa với việc không chỉ làm chủ các phần mềm văn phòng mà còn phải nâng cao năng lực phân tích, xử lý và vận hành các hệ thống dữ liệu không gian phức tạp.Viễn thám: Cung cấp dữ liệu nền cho Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi sốTrụ cột thứ hai của Kế hoạch là "Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số". Đây là lĩnh vực mà Cục Viễn thám Quốc gia có vai trò trung tâm. Công nghệ viễn thám, về bản chất, là công nghệ thu thập dữ liệu số trên diện rộng, cung cấp thông tin đầu vào quan trọng cho công tác quản lý nhà nước.Nhiệm vụ trọng tâm đặt ra cho Cục là tham gia và đi đầu trong việc thi đua phát triển hạ tầng số. Cụ thể, Cục Viễn thám quốc gia có trách nhiệm xây dựng, vận hành và hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu (CSDL) viễn thám quốc gia.Kế hoạch yêu cầu phải "xây dựng, phát huy hiệu quả dữ liệu quốc gia, dữ liệu của Bộ đảm bảo liên thông, tích hợp, chia sẻ". Vai trò của Cục là biến dữ liệu ảnh vệ tinh thô thành các lớp dữ liệu chuyên đề (ví dụ: lớp phủ rừng, hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp, các khu vực biến động bờ biển, điểm ô nhiễm...), chuẩn hóa chúng và sẵn sàng kết nối, chia sẻ.Lộ trình đặt ra là đến giai đoạn 2027 - 2030, ngành phải hoàn thiện hệ thống CSDL và hoàn thành việc "kết nối, chia sẻ đồng bộ CSDL ngành Nông nghiệp và môi trường, liên thông CSDL quốc gia".Tích hợp Trí tuệ nhân tạo (AI) để nâng cao hiệu quả quản lýKhi cơ sở dữ liệu đã được xây dựng, Kế hoạch yêu cầu bước phát triển tiếp theo: áp dụng công nghệ tiên tiến để khai thác dữ liệu đó. Kế hoạch nêu rõ mục tiêu "Phát triển mạnh mẽ ứng dụng trí tuệ nhân tạo dựa trên dữ liệu lớn đối với ngành, lĩnh vực quan trọng".Đây là yêu cầu trực tiếp đối với Cục Viễn thám quốc gia trong việc phối hợp với các đơn vị liên quan. Thay vì chỉ cung cấp ảnh, Cục cần phát triển các mô hình AI để tự động hóa các quy trình nghiệp vụ:Trong nông nghiệp: Xây dựng các mô hình AI phân tích ảnh vệ tinh để giám sát tăng trưởng cây trồng, cảnh báo sớm sâu bệnh, dự báo năng suất.Trong môi trường và tài nguyên: Ứng dụng AI để tự động phát hiện các biến động về rừng, giám sát các điểm xả thải, theo dõi diễn biến sạt lở, hoang mạc hóa.Mục tiêu của Kế hoạch rất cao: đến giai đoạn 2027 - 2030, 100% cán bộ, công chức, viên chức phải được đào tạo và sử dụng thành thạo trí tuệ nhân tạo (AI) phục vụ công việc.Mục tiêu cuối cùng: Cải cách hành chính và phục vụ thực tiễnKế hoạch của Bộ nhấn mạnh rằng tất cả các nỗ lực công nghệ phải được "gắn kết phong trào với công tác cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy, nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp".Công nghệ viễn thám và dữ liệu số là công cụ đắc lực để thực hiện mục tiêu này. Khi dữ liệu giám sát (về rừng, đê điều, thủy lợi, ô nhiễm...) được cập nhật liên tục và minh bạch trên nền tảng số, các quy trình thanh tra, kiểm tra thủ công sẽ giảm bớt. Việc này giúp "đơn giản hóa tối đa thủ tục hành chính" và cho phép cơ quan quản lý "tái cấu trúc quy trình để đáp ứng yêu cầu cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình".Tóm lại, Quyết định 4318/QĐ-BNNMT đã vạch ra một lộ trình toàn diện. Cục Viễn thám quốc gia, với chức năng và nhiệm vụ của mình, được xác định là một trong những đơn vị kỹ thuật đi đầu, có trách nhiệm cung cấp dữ liệu nền và các giải pháp phân tích tiên tiến, góp phần trực tiếp vào sự thành công của công cuộc chuyển đổi số chung của toàn ngành Nông nghiệp và Môi trường.