SỬ DỤNG MÁY BAY KHÔNG NGƯỜI LÁI TRONG VIỆC GIÁM SÁT HOẠT ĐỘNG ĐỐT PHẾ PHỤ PHẨM TRONG NÔNG NGHIỆPTrong bối cảnh ô nhiễm không khí tại Thủ đô Hà Nội ngày càng nghiêm trọng, ngoài việc ô nhiễm không khí đến từ các phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hoá thạch, một thách thức khác là do các nguồn phát thải từ hoạt động đốt rơm rạ sau thu hoạch, bụi phát tán tại các công trường xây dựng lớn, đã và đang tạo nên những đợt ô nhiễm có chỉ số AQI vượt ngưỡng an toàn đặc biệt là trong các đợt thời tiết khô hanh kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng, môi trường sống và hình ảnh của Thủ đô. Mặt khác, vào thời điểm từ đầu tháng 9, trùng với thời điểm nhà nông thu hoạch vụ lúa mùa và cao điểm xây dựng vào các tháng cuối năm, tần suất xuất hiện các điểm đốt rơm rạ, phế phụ phẩm nông nghiệp cũng như hoạt động vận chuyển chất thải, việc xử lý vật liệu tại công trường xây dựng tăng cao, gây ra tình trạng khói bụi dày đặc, làm giảm tầm nhìn giao thông, gia tăng các bệnh về đường hô hấp, tim mạch đối với cộng đồng dân cư Thủ Đô.Trước tình hình cấp bách đó, nhằm kiểm soát và giảm thiểu vấn đề ô nhiễm nêu trên Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có các chỉ đạo, yêu cầu về việc phân công triển khai một số nhiệm vụ cấp bách giải quyết vấn đề ô nhiệm không khí tại TP Hà Nội và cần thiết phải triển khai ngay trong 6 tháng cuối năm một số nội dung công việc trọng tâm, đồng thời áp dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến để đáp ứng hiệu quả của công tác này.Để chủ động giám sát và thu thập số liệu thực địa giải pháp sử dụng thiết bị bay không người lái (UAV/drone) gắn camera quang học để theo dõi, phát hiện nhanh chóng các điểm đốt rơm rạ trên diện rộng ở khu vực ngoại thành có hoạt động sản xuất nông nghiệp. Trung tâm giám sát nông nghiệp, tài nguyên và môi trường đã chủ động tổ chức đội bay không người lái để thực hiện nhiệm vụ. Để thực hiện sử dụng thiết bị bay đảm bảo hiệu quả, an toàn và đúng yêu cầu quy định trong lĩnh vực quản lý bay, Trung tâm giám sát nông nghiệp, tài nguyên và môi trường đã khẩn trương triển khai các nội dung về đề nghị cấp phép bay và thực hiện hiệp đồng bay với các bên liên quan đảm bảo an toàn bay theo quy định. Việc tổ chức triển khai hoạt động bay chụp giám sát tại các khu vực điểm nóng thường xuyên xảy ra việc đốt rơm rà và các phụ phẩm nông nghiệp trên địa bàn các xã, phường trên địa bàn thành phố Hà Nội trong thời gian vừa qua đã thu được các kết quả ban đầu, cụ thể đã ghi nhận các địa điểm không gian, thời gian, quy mô và tính chất các khu vực gây ô nhiễm do đốt rơm rạ và phế phụ phẩm tại 03 khu vực giám sát; báo cáo giám sát và các dữ liệu điều tra, bay chụp có liên quan đã được gửi đến các cơ quan quản lý.Hình 1: Thiết bị bay không người lái (UAV/drone) gắn camera quang học (máy bay DJI Matrice 300 RTK, sử dụng ống kính quang học P1)Hình 2: Một số hình ảnh chụp mặt đất ghi nhận hiện tượng đốt rơm, phế phụ phẩm. Hình 3: Hình ảnh thu nhận hình ảnh từ trên cao các khu vực có hoạt động sản xuất nông nghiệp, đốt rơm, phế phụ phẩm bằng máy bay DJI Matrice 300 RTKQua thực tiễn triển khai cho thấy, việc ứng dụng công nghệ này cho phép thu thập dữ liệu theo thời gian thực, định vị chính xác khu vực phát thải, hỗ trợ cơ quan chức năng trong công tác xử lý kịp thời. Đối với các khu vực có hoạt động đô thị hoá nhanh như các khu công trường xây dựng, san lấp đường vành đai, khu giãn dân…, khu tập kết và đốt rác thải sinh hoạt trên địa bàn cũng có thể áp dụng công nghệ giám sát bằng bị bay không người lái (UAV/drone) gắn camera quang học nhằm phát hiện biến động các đối tượng bề mặt như thảm thực vật, khu vực có các hoạt động đào, đắp, xây dựng quy mô lớn... kết hợp công tác điều tra bổ sung ngoại nghiệp để xác định chính xác các đối tượng hoặc khu vực nguy cơ cao gây ô nhiễm môi trường nói chung. Trung tâm giám sát nông nghiệp, tài nguyên và môi trường.