Sign In

Xây dựng công nghệ cảnh báo hạn hán trên nền tảng viễn thám tại Tây Nguyên

14:33 09/10/2025

Chọn cỡ chữ A a  

Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp cùng Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) vừa khởi động Dự án “Đánh giá tác động của hạn hán vùng Tây Nguyên”, triển khai thử nghiệm trong năm 2025 tại hai tỉnh Đắk Lắk và Đắk Nông.

Dự án sẽ phát triển công nghệ cảnh báo hạn hán dựa trên dữ liệu viễn thám cho khoảng 1.500 km² đất nông nghiệp. Một trọng tâm then chốt là xây dựng bộ dữ liệu WaPOR – cổng thông tin dữ liệu viễn thám nguồn mở do FAO phát triển, cho phép giám sát liên tục các chỉ số bốc thoát hơi, sinh khối, độ ẩm đất và mức độ thiếu nước với độ phân giải 20–300m.

Theo ông Nguyễn Tùng Phong, Cục trưởng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, dự án sẽ giúp cơ quan quản lý chủ động hơn trong dự báo và giám sát hạn hán, thiếu nước, đồng thời tạo tiền đề nhân rộng mô hình trên phạm vi cả nước.

Thực tế cho thấy, Tây Nguyên dù là trung tâm cây công nghiệp lớn của cả nước nhưng chỉ 26% diện tích nông nghiệp có thủy lợi chủ động, còn lại 74% phụ thuộc hoàn toàn vào nước mưa. Trong 25 năm qua, khu vực đã trải qua 17 đợt hạn hán nghiêm trọng, khiến sản xuất cà phê, hồ tiêu, lúa gạo thiệt hại nặng nề.

Nguồn nước ngầm cũng đang suy giảm, làm gia tăng chi phí tưới và đe dọa sinh kế của hàng triệu nông dân. Chính vì vậy, nhu cầu về hệ thống cảnh báo sớm và đánh giá chính xác nhu cầu nước ngày càng cấp thiết.

Theo TS. Remi Nono Womdim – Trưởng đại diện FAO tại Việt Nam, nông nghiệp toàn cầu sử dụng phần lớn lượng nước ngọt, đồng thời cũng là lĩnh vực chịu thiệt hại nặng nề nhất khi mất an ninh nguồn nước. Với WaPOR, Việt Nam sẽ có trong tay một công cụ dữ liệu mở giúp theo dõi năng suất nước, mức độ nghiêm trọng của hạn hán và hiệu quả sản xuất nông nghiệp.

“WaPOR sẽ cung cấp thông tin quan trọng cho các nhà quản lý, hoạch định chính sách và cả nông dân, giúp họ đưa ra quyết định đúng đắn để tăng cường an ninh nước và khả năng phục hồi của nông nghiệp”, ông nhấn mạnh.

Dự án thử nghiệm tại Đắk Lắk và Đắk Nông được kỳ vọng trở thành mô hình mẫu cho việc ứng dụng viễn thám vào quản lý hạn hán tại Việt Nam. Khi nhân rộng, hệ thống sẽ giúp giảm rủi ro thiên tai, đảm bảo an ninh lương thực và phát triển nông nghiệp bền vững, đồng thời hỗ trợ thực hiện mục tiêu chuyển đổi số ngành nông nghiệp.

 

Văn Phòng Cục Viễn thám quốc gia

Ý kiến

Nghiên cứu đột phá về công cụ tự động phân tích ảnh viễn thám đa thời gian và ứng dụng thực tiễn trong giám sát lũ quét tại Tây Ban Nha năm 2024

Mới đây, nhóm nghiên cứu quốc tế do Fatima Ezahrae Ezzaher và các cộng sự đã công bố một công trình khoa học quan trọng về phát triển và ứng dụng Remote Sensing Toolkit (RST) – một plugin mã nguồn mở trên nền tảng QGIS, nhằm tự động hóa phân tích dữ liệu ảnh vệ tinh đa thời gian (multitemporal remote sensing). Công cụ này hướng tới việc xử lý khối lượng lớn ảnh vệ tinh từ nhiều nguồn khác nhau như Landsat, Sentinel-2, MODIS, giúp người dùng dễ dàng tính toán hơn 100 chỉ số sinh thái và môi trường (ví dụ như NDVI, các chỉ số về nước) mà không cần kiến thức lập trình.
Ứng dụng mô hình YOLO trong phát hiện đối tượng ngầm tầng nông

Ứng dụng mô hình YOLO trong phát hiện đối tượng ngầm tầng nông

Trong kỷ nguyên số, khi mà sự kết hợp giữa công nghệ AI và các thiết bị đo đạc hiện trường như GPR chính là chìa khóa giúp con người “nhìn xuyên lòng đất”, quản lý tốt hơn những gì vốn lâu nay còn ẩn giấu.
Viễn thám - công cụ mới giám sát không gian xanh đô thị

Viễn thám - công cụ mới giám sát không gian xanh đô thị

Trong bối cảnh đô thị hóa diễn ra nhanh chóng, việc quản lý và giám sát không gian xanh trở thành thách thức lớn đối với các thành phố. Tại Việt Nam, công nghệ viễn thám đang mở ra cách tiếp cận hiện đại, giúp theo dõi biến động sử dụng đất, đánh giá tác động môi trường và định hướng quy hoạch đô thị bền vững.